Mosselen: wat zijn het? En wat is de beste bereiding?

Van koken, bakken, wokken tot aan grillen

In het seizoen staan ze met volle vreugde weer op tafel. De mossel heeft een zilte-, friszoete smaak. Maar wat zijn mosselen nu eigenlijk en hoe kun je ze het beste bereiden? Deze en andere vragen beantwoorden we hieronder.

Hoofdstuk 1

Wat zijn mosselen?

Mosselen zijn tweekleppige schelpdieren die vaak dicht op elkaar leven in een getijdenzone (gebied tussen de hoog- en de laagwaterlijn, dat tijdens vloed onderloopt en bij eb droogvalt) en op plaatsen met een sterke branding.

Mosselen hebben een langwerpig asymmetrisch driehoekige, betrekkelijk dunschalige maar stevige schelp. De buitenkant van de schelp is paarsblauw van kleur. Schelpen van jonge dieren zijn geelachtig en licht doorzichtig. De ‘huid’ van de schelp is bij volwassen dieren zwart.

Mosselen zitten vastgehecht op stenen of schelpen met behulp van sterke draden, de baard van de mossel. Deze draden zorgen er ook voor dat de mossel niet wegspoelt als er een grote golf langskomt. Ze leven voornamelijk van plankton dat ze uit het water filteren.

Mosselen worden levend verkocht en gekookt. Na de vangst blijven ze nog een paar dagen leven zonder water. Daarom kan je mosselen niet lang bewaren en is het heel erg belangrijk dat je geen mosselen kookt en eet die over de houdbaarheidsdatum zijn. Je kunt hier erg ziek van worden.

Hoofdstuk 2

Waar komen mosselen vandaan?

Wilde mosselen komen vooral voor in Ierland, Denemarken en Canada. Kweekgebieden zijn Frankrijk, Ierland, Nederland, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Canada en de Verenigde Staten.

Tegenwoordig worden mosselen meestal gekweekt op dieptes van minder dan 30 meter. Door middel van mosselvanginstallaties van drijvende koorden en netten, wordt mosselzaad gevangen. In broedhuizen of hatcheries wordt dit mosselzaad in hun natuurlijk milieu gedurende 10 tot 15 maanden verder opgekweekt. Wanneer ze 4 tot 5 cm groot zijn, worden de mosselen met een sleepnet opgehaald.

Mosselteelt heeft relatief weinig invloed op het milieu en wordt over de hele wereld uitgevoerd. In Nederland worden mosselen op een duurzame manier gekweekt in de Zeeuwse visserijplaatsen Yerseke, Zierikzee, Bruinisse en Tholen.

Het seizoen voor de Zeeuwse mossel loopt vanaf juli door tot april van het jaar daarop.

Hoofdstuk 3

De smaak

Mosselen hebben een zilte-, friszoete smaak. Het vlees is zacht maar tegelijkertijd een beetje taai.

Mosselen zijn heel erg gezond, want ze bevatten net als andere vis gezonde vetten. Ze zijn een uitstekende bron van proteïnen en zitten boordevol mineralen zoals mangaan, selenium en vitaminen zoals B12 en C. Bovendien bevatten mosselen weinig calorieën.

Het mangaan in mosselen helpt onder andere om de bloeddruk, de suikerspiegel en de bloedstolling te regelen. Selenium onderhoudt het immuunsysteem en fungeert als een antioxidant om cellulaire schade te bestrijden.

Vitamine B12 zorgt voor een stabieler humeur en helpt het lichaam zo goed mogelijk gebruik te maken van ijzer. De vitamine C in mosselen helpt het versterken van de ligamenten en de pezen en het gezond houden van het gebit.

Hoofdstuk 4

Welke wijn past bij mosselen?

Een mild droge, witte wijn met een fris fruitige smaak past heel goed bij mosselen. Elzasser (Franse) wijnen zoals die van Domaine René Muré zijn een prima keuze. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een mooie Riesling, Pinot Gris of Pinot Blanc.

Hoofdstuk 5

Mosselen bereiden

Het liefst koop je mosselen op de dag waarop je van plan bent ze op te eten. Je kunt ze voor korte tijd bewaren in de koelkast. Als je ze langer dan een dag wilt bewaren, leg ze dan in zout water in de koelkast.

Gebruik voor het koken van mosselen een mosselpan met een extra hoog deksel. Tijdens het koken gaan de mosselschelpen namelijk open en nemen ze dus extra ruimte in beslag. Je kunt ook een grote soeppan of diepe wok gebruiken. Zorg er dan wel voor dat de soeppan of wok slechts één derde gevuld is met dichte, ongekookte mosselen.

Mosselen hoeven niet lang te koken, zodra ze open staan zijn ze al klaar. Kook ze niet te lang, want dan worden ze taai en rubberachtig. Mosselen kun je garnituren met bijvoorbeeld ui, prei, selderij, rode pepers en tomaten.

Hoe maak je mosselen schoon?

• Doe de mosselen in een vergiet in de gootsteen en laat er koud stromend water over lopen. Gebruik je beide handen om ze schoon te spoelen of gebruik een schone borstel.
• Sommige mosselen hebben een baard, de harig uitziende sliertjes die wat uit de mossel steken. Snijd deze eraf.
• Ook hebben sommige mosselen een ‘pukkel’ of ander soort schelpjes op de buitenkant zitten. Schraap dit met een mesje eraf. Als je het eraan laat zitten, kan het tijdens het koken eraf vallen en gruis achterlaten in je gekookte mosselen.

Het is belangrijk dat je de mosselen stuk voor stuk nakijkt. Kapotte schelpen gooi je gelijk weg. Die zijn niet meer goed.

Een mossel die nog een beetje openstaat, kun je een tik geven met een lepel of even op het aanrecht tikken. Gaat hij niet vanzelf dicht, dan is hij dood en kun je hem beter weggooien.

Hoe eet je de schelpdiertjes?

Mosselen eet je zonder mes en vork. Het makkelijkst eet je ze door een lege schelp als een soort mosseltangetje te gebruiken om de mosselen uit de schelp te halen. Mosselen kun je rauw, gekookt, gegratineerd of gefrituurd eten.

Als hoofdgerecht volstaat 1 kilogram mosselen per persoon. Doorgaans zit in 1 kilogram mosselen ongeveer 250 g mosselvlees. Serveer je er frietjes, brood of pasta bij, dan is een halve kilo meestal wel voldoende.

Koken

Als je mosselen kookt dan doe je dit bij een middelhoge temperatuur.

1. Doe de gespoelde mosselen in een mosselpan met enkel het aanhangende water. Je hoeft dus geen water toe te voegen.
2. Je kunt een scheutje wijn of bier in de pan doen of kokosmelk voor een Aziatische twist.
3. Breng aan de kook.
4. Schud de pan een paar keer goed. Hierdoor bewegen de mosselen door de pan en worden ze gelijkmatig gaar.
5. De kooktijd van mosselen is 3 tot 8 minuten. Mosselen zijn gaar als ze opengesprongen zijn. Kook ze vooral niet te lang. Mosselen te kort koken kan eigenlijk niet, verse mosselen kun je zelfs rauw eten.

Bakken in de pan

Als je mosselen wilt bakken dan doe je dit bij een middelhoge temperatuur.

1. Zorg ervoor dat de mosselen op kamertemperatuur zijn.
2. Pel de mosselen uit de schelp.
3. Haal de mosselen door wat bloem of paneermeel, zodat ze helemaal bedekt zijn.
4. Smelt 50 gr boter in een pan. Een scheutje zonnebloem- of arachideolie mag ook.
5. Bak de mosselen gedurende 5 minuten.
6. Bestrooi de gebakken mosselen met een beetje citroensap.

Wokken in de pan

Als je mosselen wokt dan doe je dit bij een hoge temperatuur.

1. Verhit de wok op een hoog vuur. Schenk er een scheutje arachideolie in.
2. Wok halve ringen sjalot en stukjes selderij kort. Roer of schud regelmatig even.
3. Doe de mosselen in de wok.
4. Voeg naar smaak stukjes chilipeper, citroengras en geraspte gember toe.
5. Schenk tijdens het wokken 2 deciliters wijn of sake erbij.
6. Hou de gaartijd van de mosselen goed in de gaten. Controleer ze al na enkele minuten. Het mosselvlees moet gaar zijn, maar tegelijk boterzacht.
7. Schud de wok regelmatig even op. Extra peper en zout zijn niet nodig.

Grillen op de barbecue

Als je mosselen op de barbecue grilt, zorg er dan voor dat de kolen goed warm zijn.

1. Laat de mosselen vooraf opkoken.
2. Haal de mosselen uit de schelp.
3. Leg ze samen met een klontje kruidenboter terug in de schelp.
4. Laat even smelten op de barbecue.

Hoofdstuk 6

Recept: Klassieke mosselen met witte wijn

Hoofdstuk 7

Alle recepten

Op zoek naar nog meer inspiratie? Bekijk dan onderstaande mosselen recepten. Of bekijk onze visgerechten voor nog meer inspiratie.

Mosselen met wit bier

Vraag een Vlaming hoe hij het liefste z’n mosselen eet en hij zal zeggen “gekookt [...]

Bekijk recept

30
sep

Romige mosselen met spekjes en mosterd

Wil je eens een keer een totaal andere manier van gekookte mosselen proeven, dan is [...]

Bekijk recept

29
sep

Mosselen met witte wijn op klassieke wijze

De meest traditionele manier van mosselen bereiden, is door ze te koken met een scheutje [...]

Bekijk recept

28
sep

Gebakken mosselen met peterselie en citroen

Als wij als kind mosselen aten, dan wisten we dat de volgende middag dit gerecht [...]

Bekijk recept

27
sep