Chardonnay: alles wat je moet weten over deze druif en wijn

Chardonnay is één van de, zo niet de populairste druif wereldwijd. Het is ook een erg veelzijdige druif. Hier kunnen simpele wijnen, maar ook meer complexe wijnen van worden gemaakt. Daarnaast kan het ook nog jarenlang gerijpt worden.

Wat heeft dit allemaal voor invloed op de smaak? En wat maakt het zo populair? Hieronder leggen we je het allemaal uit.

Chardonnay druif

Hoofdstuk 1

Wat is chardonnay?

 

Chardonnay is een witte wijn dat zijn oorsprong vindt in de Bourgogne in Frankrijk. Het wordt gemaakt van groene druiven die zich kunnen aanpassen aan verschillende klimaten. Afhankelijk van waar de druif groeit en hoe de wijn wordt gemaakt, biedt de druif een variatie aan smaken. Van lichte en niet gerijpte wijnen tot de meer complexe, notenachtige wijnen.

De stijging in populariteit van de druif bleef niet onopgemerkt. Wijnproducten van champagne begonnen op hun beurt ook met het verbouwen van de druif. Samen met Pinot Noir is het de meest voorkomende druifsoort in champagne.

De veelzijdigheid van de druif zorgt ervoor dat verschillende soorten wijnen worden gemaakt in verschillende prijsklassen. Hierdoor is er voor ieder wat wils. Dat maakt chardonnay zo populair.

Voorbeelden van vergelijkbare soorten wijnen zijn viognier, roussanne, marsanne en semillon.

Kenmerken chardonnay

  • Druif: groen
  • Kleur: licht tot diep geel
  • Zuurgehalte: gematigd
  • Serveren: 
    • Unoaked: 8-10 °C
    • Oaked: 10-12 °C
  • Aroma’s variëren per klimaat:
    • koel klimaat: appel, peer, citroen, 
    • gematigd klimaat: peer, meloen, 
    • warm klimaat: ananas, banaan
  • Oaked: vanille, boter, geroosterd brood
  • Unoaked: lichte fruitsmaken
  • Rijping: 2-5 jaar (met uitzonderingen van 10 jaar)

Hoofdstuk 2

Oaked vs unoaked

 

Grofweg zijn er twee soorten chardonnay: oaked en unoaked. Dit heeft alles te maken met het wel (oaked) of niet (unoaked) rijpen van wijn op houtvaten. 

Oaked houdt in dat de wijnen op eiken houtvaten zijn gerijpt. Deze wijnen zijn voorzien van rijke smaken en zijn wat steviger van structuur. De textuur van de wijn kan ook wel omschreven worden als olie of crème achtig. Qua smaak bevat het naast fruit ook smaken van vanille, boter en zelfs karamel. 

Oaked chardonnays worden gemaakt in regio’s met een warmer klimaat, zoals:

  • De Bourgogne in Frankrijk
  • Het zuiden en oosten van Australië
  • California, Verenigde Staten
  • Mendoza, Argentinië 
  • Puglia, Italië 

Bij unoaked wijnen komen er tijdens het productieproces geen houtvaten aan te pas. Voor de fermentatie en de opslag van de wijn worden roestvrijstalen wijnvaten gebruikt. Dit vermindert de invloed van zuurstof en zorgt ervoor dat de wijn zijn frisse karakter blijft aanhouden. 

Unoaked is een meer frisse wijn zonder enige invloed van hout. Het is lichter van smaak met ingetogen fruit. 

Van licht naar vol

  1. Unoaked, smaken van groene appels en citrusgeuren: Chablis uit de Bourgogne, Frankrijk
  2. Gematigd oaked, perziksmaak en aroma’s van geroosterd brood: Côte D’or uit de Bourgogne, Frankrijk
  3. Oaked, boterachtig, perziksmaak en stevig: Carneros uit Californië, Verenigde Staten
Houten wijnvat
Houten wijnvat

Hoofdstuk 3

Hoe smaakt chardonnay?

 

Een typische chardonnay is droog en voelt qua structuur gematigd tot vol aan in de mond.  Het heeft een gematigde zuurgehalte. De smaken variëren van appel en citroen naar meer tropische smaken, zoals ananas en mango. Als de wijn is houtgerijpt kan het ook invloeden hebben van vanille.

De smaak van chardonnay verschilt per regio en de wijze waarop het gemaakt wordt. Een erg rijpe chardonnay bevat meer tropische smaken, zoals ananas en mango. Een minder rijpe druif bevat smaken als appel en citroen. 

Primaire smaken

De smaken van een chardonnay verschillen van citroen en mineralen tot appels en tropisch fruit. Er zijn twee redenen voor deze verscheidenheid aan smaken, namelijk de klimaat en de oogst.

Hoe kouder het klimaat, hoe meer citrus tinten ontstaan in de druiven. Hetzelfde geldt voor druiven die eerder worden geoogst. In koelere klimaten heeft de druif meer een appel smaak en bevat het aardse (mineralen) aroma’s.

In warme klimaten en latere oogsten ontwikkelen druiven meer suikers en verliezen ze wat zuurgehalte. Hierdoor ontstaat er een erg rijpe druif die veel tropische smaken bevat. 

Over het algemeen zijn de primaire smaken:

  • Appel
  • Stervruchten
  • Boter
  • Ananas
  • Mineralen

Ze worden primaire smaken genoemd, omdat ze direct uit de druif komen.

Secundaire smaken

Secundaire smaken zijn smaken die ontstaan tijden het productieproces. Veel voorkomende smaken bevatten tinten, zoals kokos, vanille, kaneel en nootmuskaat. Deze ontstaan door het gebruik van wijnvaten tijdens het rijpingsproces. Voor deze wijnvaten geldt dat er een aantal factoren zijn die impact hebben op de smaak en de intensiteit hiervan. Dit zijn:

  • De herkomst van de vaten (Frans of Amerikaans)
  • De vorm van de vaten
  • De mate van branding van de vaten
  • Hoe lang de wijn in de vaten ligt

Daarnaast kan er een boterachtige smaak ontstaan door malolactische gisting, ook wel bekend als MLF (Malolactic Fermentation). Dit is een proces in het maken van wijn waarbij appelzuren (malum) in melkzuur (lac) en koolstofdioxide wordt omgezet. 

Druiven bevatten namelijk appelzuren. Deze worden door een bacterie worden omgezet in melkzuur. Hierdoor verdwijnt of verzacht de appelsmaak en stijgt de boterachtige tint. Wijnproducten moedigen dit proces aan, omdat hierdoor het gevoel van een scherpe zuurgehalte in de mond wordt omgezet naar een meer crèmeachtige zuur, namelijk boter.

Wijnveld
Wijnveld

Hoofdstuk 4

Waar wordt chardonnay gemaakt?

 

Door het aanpassingsvermogen van de druif aan diverse klimaten wordt chardonnay tegenwoordig wereldwijd gemaakt: Europa, Australië, Nieuw-Zeeland, Verenigde Staten, Chili, Zuid-Afrika etc. 

Hierdoor is er voor elk seizoen een geschikte chardonnay. Of de druif groeit in een warm of koel klimaat heeft echter wel impact op de smaak.

Koel klimaat

Chardonnay die in koele klimaten worden geproduceerd hebben een hoger zuurgehalte, bevatten citrus smaken en hebben kenmerken van mineralen. Ze zijn medium-bodied, wat inhoudt dat ze qua structuur gematigd in de mond aanvoelen. Het zijn lichte fijne wijnen met een lager alcoholpercentage. 

In onderstaande landen en regio’s worden chardonnay in een koel klimaat geproduceerd:

  • Frankrijk: de Bourgogne en de Champagnestreek
  • Duitsland
  • Oostenrijk
  • Noord-Italië 
  • Canada
  • Verenigde Staten (bepaalde delen)
  • Australië (bepaalde delen)
  • Nieuw-Zeeland 

Warm klimaat

Chardonnay uit warme klimaten hebben een lager zuurgehalte. Daarnaast bevatten ze tropische fruit smaken. Ze zijn meestal fully-bodied, voelen qua structuur wat voller aan in de mond, en hebben een hoger alcoholpercentage. 

Hieronder een lijst met landen en regio’s waar chardonnay in een warm klimaat wordt geproduceerd:

  • Groot gedeelte van Spanje
  • Zuid-Italië
  • Verenigde Staten (groot gedeelte van Californië)
  • Zuid-Australië
  • Groot gedeelte van Zuid-Afrika

Hoofdstuk 5

Wat is het verschil tussen chardonnay en sauvignon blanc?

 

Om het verschil tussen chardonnay en sauvignon aan te geven is het eigenlijk van belang om wat meer over de achtergrond van de wijnen te weten.

Kenmerken van chardonnay

Zoals hierboven beschreven komt chardonnay oorspronkelijk uit de Bourgogne. Het bestaat uit twee stijlen: oaked en unoaked. Oaked is houtgerijpt, voller van smaak en steviger van structuur. Unoaked is een meer frisse wijn met ingetogen fruitsmaken zonder invloed van hout.

Over het algemeen is chardonnay een droge, full-bodied witte wijn met primaire fruitsmaken, zoals appel, ananas, stervruchten. 

Primaire smaken van chardonnay:

  • Appel
  • Stervruchten
  • Boter
  • Ananas
  • Mineralen

Kenmerken van sauvignon blanc

Sauvignon blanc is een uitgesproken en kruidachtige wijn dat komt uit Bordeaux. Echter maakte het echt naam in Sancerre (Frankrijk) en Nieuw-Zeeland. Twee verschillende regio’s. De wijn uit Nieuw-Zeeland is meer uitgesproken met een veel hoger zuurgehalte dan de wijn uit Frankrijk. Hoewel sauvignon blanc uit Sancerre en Nieuw-Zeeland grasachtige aroma’s bevatten, is dit in die uit Nieuw-Zeeland veel intenser en scherper aanwezig. 

Sauvignon is een droge, light-bodied witte wijn met een uitgesproken groenachtige aroma’s. Deze groenachtige aroma’s verschillen wel als de wijn in een koel of warm klimaat wordt geproduceerd. Ze variëren van vers gemaaid gras, kruisbessen en zelfs jalapenos tot meer zoete groene tinten, zoals grapefruit en passievrucht. 

Primaire smaken van sauvignon blanc:

  • Kruisbessen
  • Groene meloen
  • Passievrucht
  • Grapefruit
  • Witte perzik

Het verschil

  • Chardonnay is rijk, divers en bevat smaken van wat zoeter fruit. Sauvignon blanc is fris en bevat groenachtige aroma’s. 
  • Sauvignon blanc heeft een hogere zuurgehalte.
  • Chardonnay heeft een romige en zacht smaak. Sauvignon blanc een frisse en kruidachtige smaak.

Hoewel chardonnay uit twee stijlen bestaat (oaked en unoaked), ligt sauvignon blanc het dichtst bij de unoaked stijl. Dit komt door de kruidachtige kenmerken van sauvignon blanc. 

Hoofdstuk 6

Hoe serveer je chardonnay?

 

Zoals alle witte wijnen wordt chardonnay gekoeld geserveerd. Als het te warm is proeft de alcohol te heet en worden de smaken door elkaar verward. Indien de wijn weer te koud worden de aroma’s en de smaken onderdrukt. 

De ideale temperatuur van een houtgerijpte chardonnay is tussen 10-12 °C. Een chardonnay zonder houtrijping serveer je op 8-10 °C. Leg hiervoor de fles ongeveer twee uur in de koelkast of 30 tot 40 minuten in ijswater.

Chardonnay bewaren

Als een fles niet helemaal op gaat dan kun je een chardonnay 2 tot 4 dagen in de koelkast bewaren. Plaats hiervoor de kurk terug op de fles en leg het achter in de koelkast. Als het langer in de koelkast ligt dan gaat het oxideren. Je kan de wijn dan nog wel gebruiken voor het koken. 

Glas chardonnay
Glas chardonnay

Hoofdstuk 7

Wijn en spijs

 

De veelzijdigheid van chardonnay maakt dat het makkelijker is om een onderverdeling te maken in lichte, gematigde (unoaked) en volle wijnen (oaked) om te bepalen wat je er bij past om te eten.

Wat eet je bij unoaked?

De lichte en niet gerijpte chardonnay gaat goed met rauwe vis, zoals oesters of bij sushi. Daarnaast past het goed bij vegetarische gerechten, zoals deze vegetarische paella van de barbecue. Het wordt ook geserveerd als aperitief met bijvoorbeeld geitenkaas. 

Een net iets zwaardere wijn past goed bij wit vlees, zoals kip of kalkoen, en bij oude kaas.

Wat eet je bij oaked?

Een volle rijke chardonnay met een hoger alcoholpercentage past goed bij gegrild vlees met veel vet of maaltijden waarin roomsauzen zijn verwerkt. Ga je voor een vegetarisch gerecht, dan passen vezelrijke groenten hier goed bij, zoals pompoen, zoete aardappel of shiitake.

De truc is om een balans te vinden tussen het gewicht van de wijn en die van het eten. Vandaar dat vollere wijnen passen bij eten met een hoger vetgehalte.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *