Oesters: wat zijn het? En hoe bereid je ze?
Van openen, bakken tot aan grillen
Nog nooit oesters gegeten? Het is even wennen, je houdt ervan of niet. Maar wat voor beestjes zijn oesters nou eigenlijk? Zijn ze wel goed voor je? En hoe kun je ze bereiden? De antwoorden op deze vragen en meer lees je hieronder.
Inhoudsopgave
- Hoofdstuk 1: Wat zijn oesters?
- Hoofdstuk 2: Oesters bereiden
- Hoofdstuk 3: Recept: Oesters in een peterseliemarinade van de barbecue
- Hoofdstuk 4: Recepten
Hoofdstuk 1
Wat zijn oesters?
De gewone oester is een in zee levend tweekleppig weekdier en is ook bekend als de platte oester. De schelp bestaat uit twee kleppen, een vlakke bovenklep en een gebogen onderklep.
Aan de buitenkant is de schelp ruw, grijskleurig en hard en aan de binnenkant is het vlees dat kan variëren van romig beige tot grijskleurig.
Een oester heeft onder andere een hart, een maag, bloedvaten, spieren, een mond, nieren, een mantel en kieuwen. Met de kieuwen zeeft hij kleine alg-deeltjes uit het water die hij gebruikt als voedsel. Met zijn spieren opent en sluit hij zijn twee kleppen om te eten of om zichzelf te beschermen.
In Nederland komen twee soorten oesters voor: de gewone- en de Japanse oesters. De gewone oesters worden 5 tot 15 cm groot en de Japanse oesters tot 40 cm. De groei duurt in warme wateren 5,5 jaar en in koelere wateren ongeveer 4 tot 5 jaar.
Oesters groeien op harde ondergronden. Wanneer ze eitjes leggen komen er in één keer heel veel eitjes vrij. De Japanse oester kan om de tien minuten wel 200 miljoen eitjes leggen. Na bevruchting hecht een oesterlarf zich vast aan de harde bodem of soms aan een andere oester. Wanneer veel oesters op elkaar groeien noem je dat een oesterbank.
Sommige oesters zijn heel waardevol omdat ze parels aanmaken. Wanneer een zandkorrel, een stukje kalk of vuil in de mantel belandt, kan dit de oester flink irriteren. De oester bedekt het ongewenste deeltje dan met parelmoer, dezelfde stof als waaruit de binnenkant van de schelp bestaat.
Parels zijn echter heel zeldzaam. Je moet wel duizenden oesters openmaken voordat je er een tegenkomt met een parel.
Waar komen oesters vandaan?
Oesters komen vooral voor in de randzeeën van de Atlantische Oceaan van Noorwegen tot Noord-Afrika. Ook in de Middellandse Zee komen ze voor.
Door overbevissing zijn in de Noordzee de natuurlijke populaties van de oester vrijwel verdwenen. De Japanse oester is wel ruim aanwezig in het Nederlandse deel van de Waddenzee.
In Nederland worden oesters gekweekt in de Oosterschelde en in het Grevelingenmeer. Door de temperatuur, zuiverheid en het zoutgehalte van het water, de bodem en beschutte ligging zijn deze gebieden de ideale plekken voor het kweken van oesters.
Het oesterseizoen van de platte oesters in Nederland loopt van september tot april.
Hoe smaken oesters?
Niet alleen de vorm en grootte, maar ook de smaak van oesters is afhankelijk van de streek waar ze vandaan komen. Het aroma van oesters wordt vergeleken met meloenen, citrusvruchten, komkommers of noten. Ze hebben zowel een zoute- als een zoete smaak, met een licht metaalachtige nasmaak.
Houd je niet van vis, dan lust je waarschijnlijk geen oesters. Wil je vis wel leren eten, begin dan met zalm en probeer oesters later nog een keer.
Zijn oesters gezond?
Oesters zijn caloriearm en zijn rijk aan vitaminen en mineralen. Ze bevatten een hoog zinkgehalte, magnesium, vitaminen B12, B3 en D en omega-3 vetzuren. Zink en magnesium spelen een belangrijke rol in onze stofwisseling. Zink ondersteunt een gezond immuunsysteem, stimuleert wondgenezing, sterke botten, mooi haar en een goed geheugen.
Sommige mensen zijn overgevoelig voor de eiwitten in oesters. Het eten van oesters kan bij deze mensen leiden tot onder andere huidirritatie en misselijkheid.
In rauwe oesters kan het norovirus voorkomen. Symptomen zijn misselijkheid, braken en diarree. Door verhitting boven de 70°C kun je het virus doden.
Er wordt beweerd dat oesters lustopwekkend zijn en dat het hoge zinkgehalte in oesters de zaadproductie bij de man zou stimuleren. Hiervoor bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs. Ze zouden wel zeldzame aminozuren bevatten die mogelijk de aanmaak van geslachtshormonen stimuleren.
Wijn & spijs?
Bij de zachte- en ziltige smaak van oesters past een frisse en jonge witte wijn die niet overheerst, een wijn die droog en fris is, licht fruitig en mineralig smaakt. Heel geschikt is de Ayala Brut Majeur Champagne of de Sauvignon Blanc.
Een droge witte Bordeaux is ook goed te combineren met oesters als ze in een gerecht verwerkt zijn.
Hoe maak je een oester open?
Vaak is een oester al voor je opengemaakt. Is dit niet geval, draai dan de oester met de platte kant naar boven en steek het oestermes daar waar de twee schelpen elkaar raken. Draai met het mes om de oester te openen en snijd vervolgens de sluitspier los.
Hoe eet je een oester?
Rauwe oester eet je het liefst met wat citroensap en een snufje zwarte peper. Een goede oester is ondoorzichtig en ivoorkleurig is hij het best. Een verse oester heeft een ziltige en zee-achtige geur.
Maak de oester los met een vork, zet de schelp aan je mond en laat hem naar binnen glijden. Het is niet de bedoeling dat je de oester meteen doorslikt. Kauw goed (minstens drie keer) zodat alle smaken vrijkomen.
Oesters leven nog als je ze eet. Door lang te kauwen voorkom je ook dat de oester niet levend in je maag terecht komt. Daar kun je ziek van worden.
Oesters kun je ook gebakken, gegrild, gefrituurd of gegratineerd eten.
Hoofdstuk 2
Oesters bereiden
Wanneer je zelf oesters gaat bereiden kun je ze het beste bij de visboer of viswinkel kopen waar ze er met zorg mee omgaan. Oesters moeten namelijk koud en in leven gehouden worden tot je ze gaat eten. Leg oesters in ijs om ze zo vers mogelijk te houden.
Gebruik altijd een handdoek of oesterhandschoen wanneer je de oesters openmaakt en gebruik een speciaal oestermes.
Kook oesters niet te lang, anders krijgen ze een onaangename rubberachtige textuur. Ze hoeven maar een paar minuutjes te garen.
Oesters zijn al heerlijk zout en ziltig van zichzelf, waardoor je eigenlijk niet nog meer zout hoeft toe te voegen. Kruiden zoals knoflook en peterselie passen goed bij oesters.
Bakken in de pan
Als je oesters wilt bakken dan doe je dit bij een hoge temperatuur.
- Doe in een bakpan wat boter en laat deze goed bruisen en lichtbruin worden.
- Bak de oesters op hoog vuur onder continue keren 3 tot 4 minuten.
- Peperen en zouten doe je achteraf.
- Schep de oesters uit de pan en zet het vuur laag.
- Voeg citroensap en peterselie toe en bak tot de peterselie licht krokant is.
- Druppel het jus mengsel over de oesters.
In de oven
Als je oesters wilt gratineren dan doe je dit bij een middelhoge temperatuur.
- Verwarm de oven voor op 200°C.
- Haal de oesters uit de schelp en giet het vocht weg.
- Spoel ze schoon in koud water en dep ze droog met keukenpapier.
- Maak de holle onderste schelpen schoon.
- Strooi zeezout in een bakblik en leg de schelpen erop zodat ze blijven liggen.
- Leg in elke oesterschelp een oester en schenk er een lepel gratin saus overheen.
- Doe de oesters 4 minuten in de voorverwarmde oven en zet dan nog 1 minuut de ovengrill aan.
Grillen op de barbecue
Als je oesters op de barbecue grilt, zorg er dan voor dat de kolen goed heet zijn.
- Smelt op een laag vuurtje wat boter in een pannetje.
- Doe wat knoflook en peper erbij.
- Leg de oesters op de grill.
- Zodra het vocht in de schelp gaat koken, giet je langzaam de gesmolten boter in elke schelp.
- Laat de oesters nog even een paar minuten staan totdat de boter begint te koken.
- Serveer met een schijfje citroen.
Hoofdstuk 3
Recept: Oesters in een peterseliemarinade van de barbecue
Oesters in een peterseliemarinade van de barbecue
Ingrediënten
- 24 oesters
- klein handje houtsnippers hickory (of naar eigen smaak)
Marinade
- takjes peterselie
- 200 gr boter zacht
- 1 tl citroenschil geraspt
- tabasco
Instructies
- Maak de barbecue gereed voor indirect grillen. Houd een temperatuur aan van 250 °C.
- Pluk de blaadjes peterselie van de takjes en hak ze fijn. Meng het met de boter en citroensap. Doe er vervolgens wat scheutjes tabasco bij.
- Maak de oesters open en laat het vocht in de schelp liggen. Schep vervolgens een theelepel van de marinade op de oester.
- Leg de schelp met de bolle kant op het rooster. Gril de oesters 5 minuten onder gesloten deksel.
Voor de gerookte oesters
- Maak de barbecue gereed voor indirect grillen. Houd een temperatuur aan van 150 °C.
- Laat ondertussen de houtsnippers 10 minuten weken in een bakje met water. Laat ze daarna uitlekken.
- Strooi de houtsnippers op de kolen als de barbecue op temperatuur is.
- Leg de oesters met de bolle kant op het rooster. Laat ze 10 minuten roken.
Hoofdstuk 4
Recepten
Op zoek naar nog meer inspiratie? Bekijk dan onderstaande oester recepten. Of bekijk onze visgerechten voor nog meer inspiratie.
Oesters in een peterseliemarinade van de barbecue
Het was voor ons sowieso de eerste keer dat we oesters bereidden op de barbecue. [...]
Bekijk receptapr
