Sauvignon blanc: alles wat je moet weten over de druif en de wijn

Hoofdstuk 1

Wat is sauvignon blanc?

Sauvignon blanc is een witte wijn die zijn oorsprong vindt in de Loirestreek (Loiredal) in Frankrijk. Ook wordt het door veel wijnboeren in Bordeaux geproduceerd. Het wordt gemaakt van druiven met een groene schil. De druif is al meer dan 500 jaar oud en is familie van de cabernet sauvignon druif.

De druif kan in verschillende klimaten groeien. Sauvignon blanc is ook één van de meeste gekweekte druivenrassen wereldwijd. Hierdoor is er een breed aanbod aan stijlen en smaken in elke prijsklasse.

Sauvignon blanc is een frisse wijn en staat bekend om zijn “groene” kruidachtige smaken. Het kan stevig en grasachtig zijn of pikant en tropisch, maar zal een hoog zuurgehalte hebben. Een typische sauvignon blanc heeft een hoog zuurtegraad en bevat smaken van mineralen, gras en grapefruit.

Zoet of droog
De meeste sauvignon blanc zijn droge wijnen. Er zijn enkele wijnboeren, bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland en Californië, die suiker toevoegen voor een meer rijkere textuur. 

Hoofdstuk 2

Oaked vs unoaked

Binnen sauvignon blanc zijn er twee verschillende soorten stijlen, namelijk oaked en unoaked.

De meest voorkomende sauvignon blanc zijn unoaked. Dit zijn wijnen waarvan de fermentatie en rijping in roestvrijstalen wijnvaten plaatsvindt. Ze staan bekend om hun hogere zuurgehalte en sterke kruidachtige aroma’s van limoen, grapefruit en kruisbessen. 

Bij oaked sauvignon blanc vindt de rijping plaats in eikenhouten wijnvaten. Na de alcoholische vergisting zakken de afgestorven gistcellen naar de bodem. Er ontstaat een gistbezinksel, genaamd: de lie. De wijn blijft op deze gist rijpen. Hierdoor krijgt de wijn een vollere en romige structuur. Wijnboeren kunnen hier ook nog extra smaken aan toevoegen, zoals crème brûlée of boter. 

Hoofdstuk 3

Hoe smaakt sauvignon blanc?

De primaire fruitsmaken van sauvignon blanc zijn limoen, groene appel, passievrucht en witte perzik. Afhankelijk van hoe rijp de druiven zijn als de wijn wordt gemaakt, verschilt de smaak van limoenschil tot wilde perzik.

De smaak van sauvignon blanc is binnen de wereld van witte wijnen één van de meest herkenbare. Ten eerste is het altijd stevig met een hoog zuurgehalte. 

Daarnaast is het voorzien van een unieke smaak en aroma door de aanwezigheid van pyrazine. Dat is een stof dat ook in veel groenten zit. Dit zorgt voor gras- en kruidachtige smaken. Als de druif in koelere klimaten groeit en vroeg wordt geoogst, dan zijn deze “groene” tinten nog prominenter aanwezig. In warme klimaten en bij een latere oogst vermindert de pyrazine waardoor smaken van rijp fruit, zoals grapefruit en passievrucht meer naar voren komen.

Ook de grond waarop de druiven groeien hebben invloed op de smaak. Zo geeft de bodem in de Loirestreek een steen- en mineraalachtig karakter aan de wijn. 

De meeste sauvignon blanc zijn gerijpt in roestvrijstalen vaten. Echter, zijn er ook wijnen die worden geblend met andere witte druiven waarbij de fermentatie en rijping vervolgens plaatsvindt in eikenhouten wijnvaten. 

Hoofdstuk 4

Het verschil met chardonnay

De twee populaire witte wijnen worden vaak met elkaar vergeleken. Een uitgebreide beschrijving over het verschil tussen sauvignon blanc en chardonnay vind je hier.

In het kort komt het neer op het volgende. Chardonnay is qua structuur een vollere wijn en wordt vaak op gerijpt op eikenhouten vaten. Verder heeft het een lagere zuurtegraad dan sauvignon blanc, bevat het andere fruitsmaken en is het hoger in alcoholpercentage. Sauvignon blanc is een lichtere wijn met groenachtige smaken en aroma’s.

Hoofdstuk 5

Hoe smaakt sauvignon blanc?

Naast de wijze waarop (oaked of unoaked) de sauvignon blanc wordt geproduceerd, heeft het land en de regio waar de druif groeit ook effect op smaak. Elke regio heeft weer zijn eigen kenmerken. Hieronder beschrijven we een aantal kenmerken per land en regio.

Frankrijk

Frankrijk is de grootste producent van sauvignon blanc. Het merendeel hiervan komt uit de Loirestreek, maar ook uit Bordeaux.

Voor de intense fruitsmaak van sauvignon blanc uit Frankrijk zijn verschillende redenen: de bodem van de wijngaarden, rijpen op eikenhouten vaten en het blenden met andere druiven. 

Loiredal: De complexe bodemsamenstelling met gesteenten in de Loirestreek zorgen voor mineraalachtige smaken in de wijn.

Kenmerken: primaire smaken zijn aards, zoals gras en mineralen met een scherpe zuurtegraad. De wijn is zeer light-bodied.

Bordeaux: Uit de Bordeaux komen zowel frisse, fruitige wijnen als blends met sémillon en muscadelle. Vooral in de Graves wijnstreek worden veel blends van sauvignon blanc en sémillon gemaakt. Sommige hiervan zijn oaked voor een meer romige wijn.

Kenmerken: primaire smaken van citroen, gras, mineralen met een hoog zuurgehalte en subtiel light-bodied.

Zuid-Frankrijk: Kenmerken: light- tot medium-bodied met primaire smaken van grapefruit, passievrucht, citroen. Verder heeft het een gematigd tot hoog zuurgehalte.

Nieuw-Zeeland

In de jaren ‘70 begonnen wijnboeren met het planten van sauvignon blanc druiven in Nieuw-Zeeland. Ze begonnen in regio’s met een koel klimaat, maar waar veel zon komt, zodat de druif kan rijpen. Vervolgens werden ze gerijpt in roestvrijstalen wijnvaten. 

Marlborough: Tegenwoordig is het de meeste geplante druif in het land. Het grotendeel van de wijngaarden bevinden zich in Marlborough, in het noordoosten van het zuidereiland. 

Kenmerken: primaire smaken van passievrucht, groene paprika en kruisbessen met een scherpe zuurgehalte en light- tot medium-bodied. 

Chili

Chili staat bekend om de productie van populaire sauvignon blanc. De wijnen zijn licht, fris en citrusachtig. Ten opzichte van sauvignon blanc uit Nieuw-Zeeland zijn ze minder scherp. Daarnaast zijn ze iets fruitiger dan de Franse.

Kenmerken: primaire smaken van gras, limoensap, ananas met een hoog zuurgehalte.

Zuid-Afrika

Op bijna 10% van alle wijngaarden in Zuid-Afrika groeit de sauvignon blanc druif. Veel sauvignon blancs uit Zuid-Afrika combineren kruidachtige tinten en rijk fruit. De meeste zijn unoaked en komen uit West-Kaap. 

Kenmerken: light- tot medium-bodied met primaire smaken van groene kruiden, guave en groene paprika. Verder heeft het een gematigd zuurgehalte.

Italië

In Italië wordt sauvignon blanc voornamelijk in de Friuli-Venezia-Giulia regio gemaakt. Dit gebied ligt in het noordoosten van het land. In Friuli wordt het kortweg “sauvignon” genoemd. 

Wat deze regio onderscheidt is dat de druif minder krachtige groene aroma’s bevat. In plaats daarvan zijn er meer zachtere aroma’s aanwezig, zoals passievrucht, salie en munt.

Kenmerken: light-bodied met primaire smaken van passievrucht, ananas en grapefruit. Met een hoog en scherp zuurgehalte. 

Australië

Afhankelijk van waar sauvignon blanc in Australië groeit bevat het smaken van groene kruiden, gras, citrus en kruisbessen tot passievrucht en tropisch fruit. Qua structuur zijn de wijnen light-bodied en fris tot medium-bodied en vol van smaak en aroma’s. 

Een kleine hoeveelheid van de wijnen zijn op eikenhouten vaten gerijpt voor meer complexe wijnen.

De populariteit van sauvignon blanc is het laatste decennium hard gestegen en is het nu de meest verkochte witte wijn in Australië. 

Zuid-Australië: De ligging van de Adelaide Hills in het zuiden van Australië zijn ideaal voor frisse en grasachtige sauvignon blanc. 

Kenmerken: light-bodied met primaire smaken van kiwi, honingmeloen en witte perzik. Gematigd tot hoog zuurgehalte.

West-Australië: Sauvignon blanc afkomst van de Margaret rivier bevat rijpe, levendige en grasachtige smaken en aantrekkelijke, tropische en asperge-achtige aroma’s. 

Kenmerken: light-bodied met primaire smaken van groene paprika, passievrucht en mineralen. Hoog zuurgehalte.

Verenigde-Staten

Het grotendeel van de sauvignon uit de Verenigde-Staten komt uit Californië en Washington. 

Californië: Light- tot medium-bodied met primaire smaken van honingmeloen, grapefruit en ananas met een gematigd tot hoog zuurgehalte.

Washington: Light-bodied en een hoog zuurgehalte met primaire smaken van limoen, grapefruit en mineralen.

Hoofdstuk 6

Hoe serveer je sauvignon blanc

Net als alle andere witte wijnen wordt sauvignon blanc gekoeld geserveerd. Als de wijn te warm is zal alcohol de boventoon voeren. De fruit- en kruidachtige smaken en het zuurtegraad zullen een beetje flauw zijn. Wanneer het weer te koud is zullen de aroma’s en smaken minder aanwezig zijn. 

De ideale schenktemperatuur is tussen 7 tot 11 ºC. Voor unoaked 7 ºC en voor oaked 11 ºC. Deze temperatuur behaal je door door de fles wijn twee uur in de koelkast te leggen of 30-40 minuten in ijs. 

Bewaren

Na opening kun je een fles sauvignon blanc bewaren in de koelkast. Plaats de kurk weer op de fles en leg de fles achter in de koelkast. De smaken zullen 2 tot 4 dagen aanwezig blijven. Hierna zal de wijn gaan oxideren en wordt het zuur. 

Hoofdstuk 7

Wat eet je bij sauvignon blanc?

Door het hoge zuurgehalte en de “groene” smaken is sauvignon blanc een voedselvriendelijke wijn. Vanwege de kruidachtige tinten past het goed bij gerechten met vergelijkbare groene kruiden. Als gerechten bijvoorbeeld peterselie, rozemarijn, basilicium of koriander bevatten dan is de kans groot dat sauvignon blanc hier goed bij past.

Toch is wel goed om te kijken het type sauvignon blanc. Een lichte en mineraalachtige sauvignon blanc is goed geschikt als aperitief bij bijvoorbeeld geitenkaas. Daarnaast past het goed bij oesters, zeevruchten en verschillende soorten witvis.

Wijnen met meer kruidachtige smaken passen goed bij kruiden en groenten, zoals gegrilde asperges met peterselie. Ook gaat het goed met vis, kip en varkensvlees. Vooral als er citrusachtige smaken in de gerechten terugkomen. 

Rijpe sauvignon blanc met een hoger alcoholpercentage passen goed bij wat zwaardere sauzen en bij gegrild wit vlees. 

De truc is om een balans te vinden tussen het gewicht van de wijn en die van het eten.

Hoofdstuk 8

Suikers en calorieën

Nadat de druiven zijn geperst wordt door de gisting de suikers van de druif omgezet in alcohol. Zodra alle suikers zijn omgezet, ontstaat er een volledige droge wijn.

Sommige wijnboeren laten met opzet wat suikers achter. Dit doen ze om de wijn wat rijker van smaak of zoeter te maken. Het kan echter ook komen dat de gisting is gestopt voordat alle suikers zijn omgezet. Er blijven dan zogeheten restsuikers achter in de wijn. Heeft de wijn maar een paar gram restsuiker per liter dan wordt het nog steeds gezien als droge wijn.

Als alle suikers zijn omgezet in alcohol wil dat niet zeggen dat de wijn geen calorieën meer bevat. Alcohol bevat namelijk ook calorieën. Een voorbeeld: 150 milliliter bevat ongeveer 120 calorieën. Een fles van 750 ml bevat dan ongeveer 600 calorieën.