Garnalen: wat is het? En wat is de beste bereiding?

Van pellen, bakken tot aan grillen

Garnalen bestaan er in allerlei soorten en maten. Dit smakelijke zeediertje heb je ongetwijfeld wel eens bij de visboer zien liggen. Ze hebben een subtiele zeesmaak en zijn ideaal voor een doordeweekse maaltijd of wanneer je snel iets lekkers wilt bereiden.

Gebakken of gegrild zijn ze heerlijk en ze bevatten vitaminen en mineralen die goed zijn voor je gezondheid. Hieronder gaan we dieper in op garnalen.

Hoofdstuk 1

Wat zijn garnalen?

Garnalen lijken op kleine kreeftjes en behoren tot de orde van tienpotigen. Deze ongewervelde diertjes hebben geen ruggengraat maar een exoskelet dat bestaat uit kalk en chitine. Garnalen zijn schaaldieren en zijn daarom officieel geen vissen. 

Hoewel ze in het water leven, zwemmen ze nauwelijks. Ze hebben lange antennes en tien poten. Met de achterpoten lopen ze over de zeebodem op zoek naar voedsel. De voorpoten hebben schaartjes waarmee ze voorwerpen kunnen oppakken.

De meeste garnalen leven op de zanderige zeebodem waar ze zich overdag ingraven om zich te verstoppen voor roofdieren. Ze kunnen van kleur veranderen om zich aan de ondergrond aan te passen. Alleen hun ogen en antennes steken dan boven het zand uit.

‘s Nachts gaan ze op zoek naar voedsel zoals slakjes, viseieren, larven, kleine kreeftjes, zeeduizendpoten, zeewier en algen. Het zijn echte alleseters. Ze komen voor in zowel zoet- als zoutwater en worden in het wild gevangen, maar ook gekweekt.

Het lichaam van de garnaal is doorzichtig en eigenlijk grijs, maar door het koken wordt het roze. Hun eitjes nemen ze mee aan hun lijf en ze kunnen tot twee keer per jaar duizenden eitjes leggen. Hieruit komen eerst de larven die later uitgroeien tot echte garnalen. Ze worden gemiddeld 8 centimeter en leven 3 tot 5 jaar.

Waar komen garnalen vandaan?

Er bestaan meer dan 3.000 soorten garnalen, waarvan slechts een klein deel op grote schaal wordt geconsumeerd. De populairste garnalen die in Nederland worden gegeten komen uit verschillende gebieden:

1. Black-tiger garnalen: ook bekend als tijgergarnalen, worden gekweekt in de zeewateren bij Zuid-Oost Azië. Ze hebben een donkere kleur en opvallend grijze strepen op de staart.
2. Vannamei garnalen: bekend als witpootgarnalen, worden op grote schaal gekweekt in Azië. Het zijn grote, grijze tropische garnalen die leven in zout water.
3. Roze garnalen: een kleinere garnaalsoort die vooral wordt gevangen in de kustgebieden van Zuid-Amerika en Azië. Ze zijn opvallend gekromd en hebben een kenmerkende roze kleur.
4. Hollandse garnalen: bekend als de Noordzee- of de grijze garnalen, komen alleen langs de Noordzeekust voor.
5. Argentijnse garnalen: koudwatergarnalen die voor de kust van Argentinië worden gevangen.
6. Gamba’s: dit is een verzamelnaam voor verschillende reuzenzeewatergarnalen. De black-tigergarnaal (40 cm) en de vannamei (20 cm) worden ook aangeduid als gamba’s.

Hoe smaken garnalen?

Garnalen hebben een karakteristieke, zilte smaak. Ze hebben een stevige structuur en wanneer ze gepeld zijn hebben ze een zoete, roomachtige geur.

Zijn garnalen gezond?

Garnalen zijn voedzaam, caloriearm en vormen een goede bron van vitaminen en mineralen zoals B2, B12, jodium en seleen. Vitamine B2 en B12 zorgen onder andere voor een gezonde huid en spelen een rol bij het concentratievermogen. Jodium en seleen beschermen cellen tegen beschadiging en zorgen voor een goede werking van de schildklier.

Garnalen bevatten een hoge mate van cholesterol die kunnen bijdragen aan hart- en vaatziekten. Tegelijkertijd bevatten ze ook de goede omega-3 vetzuren die de ophoping van cholesterol in het lichaam voorkomen. Eet dus niet dagelijks garnalen want je loopt dan het risico dat je te veel cholesterol in je lichaam krijgt.

Welke wijn past bij garnalen?

Zeevruchten zijn erg lekker om met wijn te combineren. Een lichte, frisse witte wijn past heel goed bij garnalen. Denk bijvoorbeeld aan een Chablis, Soave, Chenin Blanc of een Muscadet. Bij gamba’s is een witte wijn zoals Sauvignon Blanc, Verdejo, Riesling of rosé ideaal.

Hoofdstuk 2

Garnalen bereiden

Garnalen kun je op verschillende manieren bereiden: als middelpunt van je maaltijd of als extra smaak in je saus. Je kunt ze koken in water, bakken, wokken, in de oven garen of grillen op de barbecue. Dep de garnalen altijd eerst droog voor het bereiden zodat ze beter dichtschroeien.

Garnalen marineren

Overheerlijk zijn gemarineerde garnalen. Gebruik hiervoor de wat grotere soort zoals tijgergarnalen. Kleine Hollandse garnaaltjes passen beter in een salade of cocktail.

Voor een klassieke marinade gebruik je kruiden zoals peterselie, citroensap, knoflook, een beetje tomatenpuree, oregano, zout en zwarte peper. Ook heerlijk is een Oosterse marinade van limoensap, vissaus, zoute sojasaus, ketjap, fijngesneden knoflook, bruine suiker en (hete of milde) currypasta.

Wil je nóg avontuurlijker voor de dag komen, probeer dan een tropische marinade van donkere rum, olijfolie, kerriepoeder, wat cayennepeper, zeezout, koriander en limoensap. Marineer de garnalen minimaal 30 minuten in de koelkast.

Hoeveel garnalen per persoon?

Hoeveel garnalen je per persoon opdient is afhankelijk van het soort en de grootte. Bij de grotere Argentijnse en roze garnalen zit je met 6 per persoon meestal wel goed. Reken bij Hollandse garnalen op ongeveer 40 tot 80 gram per persoon.

Hoe ontdooi je garnalen?

In de meeste supermarkten of bij de visboer kun je zowel verse als ingevroren garnalen kopen. Wanneer je diepvriesgarnalen gebruikt, ontdooi je ze eerst voor je ze bereidt.

Om garnalen snel te ontdooien doe je ze in een vergiet en leg je ze onder stromend water. Beweeg de garnalen rond terwijl het water stroomt. Zo zijn ze binnen 5 tot 10 minuten ontdooid.

Hoe pel je garnalen?

Je kunt garnalen bereiden met de schaal er nog omheen zodat de smaak goed behouden blijft, maar je kunt ze ook eerst pellen:

1. Pak het staartje en trek dat eraf.
2. Open de schaal langs de binnenkant van het lijfje en haal deze eraf.
3. Trek de kop los.
4. Maak een snee langs de buitenkant van de garnaal. De donkerbruine of zwarte ader die je ziet is het spijsverteringskanaal van de garnaal.
5. Trek de ader met je vingers, een vork of een schilmesje uit de garnaal.
6. Van de schaal kun je garnalenbouillon trekken.

Hoofdstuk 3

Recept: Garnalen in chili-citroengras saus

Hoofdstuk 4

Meer recepten

Op zoek naar nog meer inspiratie? Bekijk dan onderstaande recepten. Of bekijk onze visgerechten voor nog meer inspiratie.